Theo VFC, các cảnh báo được đưa ra vào ba thời điểm: hơn hai năm trước, sáu tháng trước và gần đây nhất là hai tháng trước của công ty dành cho một doanh nghiệp trong ngành bị nghi sử dụng sản phẩm có yếu tố kỹ thuật nằm trong phạm vi bảo hộ sáng chế của mình. Các văn bản cảnh báo nhằm đề nghị rà soát và điều chỉnh để bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật cũng như các tiêu chuẩn kỹ thuật. Tính đến nay, doanh nghiệp bị nêu tên chưa có phản hồi công khai.

Trong nhiều ngành sản xuất, tranh chấp sáng chế thường xoay quanh quyền khai thác thương mại. Tuy nhiên, trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy (PCCC), sản phẩm không chỉ mang giá trị kinh tế mà còn là một phần cấu thành hệ thống bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản.

Rèm ngăn cháy, cửa chống cháy hay các thiết bị tương tự được thiết kế để ngăn sự lan truyền của lửa, khói và nhiệt, tạo điều kiện cho việc sơ tán và hỗ trợ lực lượng cứu hộ. Các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia và quốc tế đều đặt ra yêu cầu nghiêm ngặt đối với thiết kế, vật liệu và khả năng chịu lửa của những sản phẩm này. Bất kỳ sai lệch nào về cấu trúc hoặc nguyên lý hoạt động cũng có thể làm giảm thời gian chịu lửa, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả bảo vệ.

Hình minh họa cửa cuốn chống cháy

Theo chuyên gia Trần Đăng Trang, trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, một sản phẩm nếu vi phạm sáng chế không chỉ đối mặt với hậu quả pháp lý mà còn có thể gây ra hệ lụy về an toàn. Trong trường hợp vi phạm được xác định, kết quả thử nghiệm của sản phẩm sẽ không đủ điều kiện pháp lý để đưa vào hồ sơ nghiệm thu hoặc thẩm duyệt.

Nếu sản phẩm đã được lắp đặt vào công trình, việc tháo dỡ hoặc thay thế sẽ phát sinh chi phí lớn và có thể ảnh hưởng đến tiến độ dự án. Ngoài nhà cung cấp, các bên như chủ đầu tư, tổng thầu và đơn vị giám sát có thể bị xem xét trách nhiệm nếu chứng minh được yếu tố “biết rõ nhưng vẫn sử dụng”.

Trở lại vụ việc của tranh chấp của VFC gần đây, phía VFC cho biết đã thực hiện một số biện pháp pháp lý và hành chính, bao gồm gửi công văn tới lực lượng Cảnh sát PCCC tại các địa phương đề nghị kiểm tra công trình nghi sử dụng sản phẩm vi phạm; cung cấp tài liệu kỹ thuật để đối chiếu với phạm vi bảo hộ sáng chế; và đề nghị chủ đầu tư xuất trình hồ sơ kỹ thuật cùng giấy kiểm định sản phẩm.

Việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực PCCC không chỉ là bảo vệ thành quả nghiên cứu của doanh nghiệp mà còn góp phần duy trì chuẩn mực kỹ thuật, bảo đảm các công trình được trang bị sản phẩm hợp pháp và đạt chuẩn.

Theo giới chuyên môn, trong lĩnh vực PCCC, mọi chi tiết kỹ thuật đều gắn liền với chức năng bảo vệ con người. Vì vậy, tuân thủ quyền sáng chế đồng nghĩa với việc tuân thủ các tiêu chuẩn thiết kế và thử nghiệm đã được kiểm chứng. Đây là yếu tố then chốt để hệ thống PCCC hoạt động hiệu quả khi xảy ra sự cố.

Vụ việc hiện vẫn đang trong quá trình xác minh và chưa có kết luận chính thức từ cơ quan chức năng. Tuy nhiên, câu chuyện này một lần nữa đặt ra vấn đề lớn hơn cho toàn ngành: bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn là điều kiện tiên quyết để bảo đảm an toàn cộng đồng.